კოლხური ხოხობი (Phasianus colchicus)
შეტანილია წითელ ნუსხაში
<p><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:medium;"><strong><em>კოლხური ხოხობი (Phasianus colchicus)</em></strong></span></p><p><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:medium;"><strong><em></em></strong> </span></p><p><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:medium;"></span><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:medium;">საერთაშორისო სტატუსი - LC (ნაკლებად საგანგაშო) </span></p><p><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:medium;">ეროვნული სტატუსი - LC (ნაკლებად საგანგაშო)</span></p><p><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:medium;"> </span></p><p><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:medium;"></span><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:medium;">ხოხობი დიდი ზომის ქათმისნაირი ფრინველია. </span><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:medium;"></span><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="font-size:medium;">ეს სახეობა სქესობრივად <dfn>დიმორფულია</dfn>. მამრი კოლხური ხოხობი უფრო დიდია (65-89სმ), აქვს მრავალფეროვანი შეფერილობა და გრძელი კუდი(35-სმ-ზე მეტი). მდედრები უფრო მცირე ზომის არიან(53-70სმ) ვიდრე მამრები, შედარებით მოკლე (20-40სმ) კუდითა და მიწისფერი შეფერილობით. ორივე სქესის</span></span><mbm-block id="b2"></mbm-block><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="font-size:medium;">ხოხობი სწრაფად დარბის და დაფრინავს მოკლე მანძილებზე. გამრავლებისას მამრები არიან ტერიტორიულები და ქმნიან რამდენიმე მდედრისგან შემდგარ <dfn>ჰარემს</dfn>. ბუდეს იკეთებენ მიწაზე, ხშირ მცენარეულობაში. ჩვეულებრივ დებს 8-15 კვერცხს. ინკუბაციის პერიოდი 23-28 დღე გრძელდება. ხოხბის წიწილები <dfn>გამოჩეკვიდან</dfn> 70-80 დღე დედასთან რჩებიან. გამრავლებას იწყებენ 1 წელში. <dfn>პოლიგამურია</dfn>, ერთი მამალი უწყვილდება 2-3 დედალს. მაისში დებს 8-12 კვერცხს, ზოგჯერ 18 ან მეტს. კრუხობს</span></span><mbm-block id="b3"></mbm-block><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="font-size:medium;">მხოლოდ მდედრი. სახეობის ბუნებრივი არეალი მოიცავს უთოვლო ან მცირეთოვლიანსა და რბილი კლიმატის ზოლს <dfn>პალეარქტიკის</dfn> სამხრეთ ნაწილში. ეს არის დაბლობები კავკასიაში, წინა აზიის შავის ზღვის სანაპიროებიდან ანატოლიაში, ირანში, შუა აზიაში და ავღანეთში; შემდეგ ცენტრალური და სამხრეთ აღმოსავლეთი აზია: მონღოლეთი, ჩინეთი, ბირმა, კორეა და იაპონია. გარდა ამისა დიდი რაოდენობით არის <dfn>ინტროდუცირებული</dfn> ევროპასა</span></span><mbm-block id="b4"></mbm-block><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="font-size:medium;">და ამერიკის კონტინენტზე და ფართოდაა გავრცელებული. საქართველოში გვხვდება: კოლხეთის დაბლობზე, მტკვრის, <dfn>იორის</dfn> და ალაზნის ქვემო დინებაში და ივრის <dfn>ზეგანის</dfn> სამხრეთ ნაწილში. </span></span></p><p><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:medium;"> </span></p><p><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="font-size:medium;">კ<dfn>ოლხური</dfn> ხოხობი არის <dfn>პოლიფილეტური</dfn> სახეობა. აღწერილია 30 ქვესახეობა, საიდანაც საქართველოში გვხვდება, ერთი ქვესახეობა ნომინალური Phasianus colchicus colchicus (Giudice, J. H., J. T. Ratti, and S. G. Mlodinow 2022). კოლხური ხოხობი ჩვეულებრივი ხოხბის (Phasianus colchicus) 31 ქვესახეობიდან <dfn>ერთერთია</dfn> და ისტორიულად გავრცელებული იყო საქართველოს ტერიტორიაზე და ასევე მტკვრის და</span></span><mbm-block id="b5"></mbm-block><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="font-size:medium;">ივრის ჭალების გაყოლებაზე აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე (Kayvanfar, 2017). დღეისათვის კოლხური ხოხბის პოპულაცია საგრძნობლად შემცირებულია. დარჩენილი პოპულაციები მცირე რაოდენობით ბინადრობენ ვაშლოვანისა და <dfn>ჭაჭუნას</dfn> დაცულ ტერიტორიებზე, ასევე კოლხეთის დაბლობში.</span></span></p><p><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:medium;"></span><br /></p><p><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:medium;">ხოხბის ჰაბიტატი წარმოადგენს ხშირი მცენარეულობით დაფარულ დაბლობებს, მდინარის ფართო ველს ჭალის ტყით, მშრალს მდელოებს ბუჩქოვანი საფარითა და ღია, მშრალ ტყეების მთისწინეთს. გავრცელებულია ზღვის დონიდან 1000 მეტრამდე. კოლხურ</span><mbm-block id="b6"></mbm-block><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:medium;">ხოხობზე არაერთი საფრთხე მოქმედებს რაც ხელს უშლის პოპულაციების მდგრადობამ, რაც საბოლოოდ სახეობაზე ნეგატიურად აისახება. </span></p><p><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:medium;">ქვემოთ ჩამოთვლილი საფრთხეები წარმოადგენს სახეობის აღდგენის აუცილებლობას: </span></p><p><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:medium;">1. ბრაკონიერობა: • კანონის აღსრულების დაბალი დონე; • საჭიროა მოხდეს ნადირობის სწორი მენეჯმენტი; • მონადირეებში უნდა ამაღლდეს ცნობიერების დონე.</span></p><p><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:medium;">2. კოლხური ხოხბის ჰაბიტატების დეგრადაცია და ფრაგმენტაცია: • ძოვების არასწორი მენეჯმენტი; • სასოფლო სამეურნეო მიწებზე თვითნებური ხანძრები</span><mbm-block id="b7"></mbm-block><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:medium;">; • კლიმატის ცვლილება. </span></p><p><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:medium;">3. სხვა: • მტაცებელი სახეობები; • დაავადებები; • ცალკეული პოპულაციების ერთმანეთისგან იზოლაცია. </span></p><p><dfn> </dfn></p><p><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:medium;"><dfn> </dfn></span></p><p><span style="font-family:Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="font-size:medium;"><dfn>რეინტროდუქციისთვის</dfn> აუცილებელი პირობაა, კოლხური ხოხბის ტყვეობაში გამრავლება და შემდეგ მისი ისტორიულ ჰაბიტატში დაბრუნება. ხოხბის გამრავლება დიდ სირთულეს არ წარმოადგენს და შესაბამისად in-situ კონსერვაციასთან ერთად (ბრაკონიერობასთან ბრძოლა, მოსახლეობაში ცნობიერების ამაღლება და ა.შ) აუცილებელია სახეობის ex-situ კონსერვაცია. </span></span></p><div><br /></div>
